به گزارش سرویس بین الملل آرنا، کمتر از یک هفته تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقیست آنهم در حالیکه سناریوی رفتن دونالد ترامپ از کاخ سفید روز به روز قوت میگیرد. رئیس جمهور فعلی آمریکا بیش از همیشه چشم انداز تک دورهای شدن خود را محتمل میبیند. هر روز که میگذرد، در افکارسنجیهای عمومی آمریکا وزنه انتخاباتی به نفع جو بایدن دموکرات سنگینتر میشود.
کار به جایی رسیده که از دست دادن حمایت هم حزبیهای جمهوری خواه نیز به دغدغههای انتخاباتی ترامپ افزوده شده است. واقعیت این روزهای ترامپ صرف نظر از انکارهای مکرر او در محافل گوناگون، این است که او اوضاع و احوال خوبی برای ماندن در کاخ سفید ندارد و چرخ حوادث به کام او نمیچرخد. کارنامه چهار ساله ریاست جمهوری سراسر جنجال آفرینی او نتوانسته ره توشهای قابل اتکا برای او در روزهای سرنوشت ساز اواخر اکتبر و منتهی به نوامبر ۲۰۲۰ فراهم آورد.
سورپرایز اکتبر، معجزهای که ترامپ چشم به راه آن است
ترامپ خود بهتر از هر کسی میداند که تا پیوستن به جمع معدود روسای جمهور تک دورهای آمریکا تنها یک گام فاصله دارد. آنچه از میان دوستان و محافل نزدیک به او به گوش میرسد، گواه این مدعاست. برآیند مشترک اظهارات بسیاری از مقامات دولتی او در ماههای اخیر، به میان کشیدن بحث شرایط سیاسی آمریکا در دوران پسا ترامپ در آینده نه چندان بوده است. این بدان معناست که حلقه نزدیکان ترامپ هم خود را برای رفتن او از کاخ سفید آماده میکنند. شاید تنها چیزی در حد معجزه بتواند او را از غرق شدن در گردابی خود ساخته نجات دهد، رویدادی که سیاسیون از آن با عنوان «سورپرایز اکتبر» یاد میکنند، آنقدر بزرگ و تاثیر گذار که به تنهایی و در آستانه انتخابات ورق را به نفع او برگرداند.
در حال حاضر قریب به اتفاق فاکتورهای انتخاباتی از شانس بیشتر بایدن در گردونه سوم نوامبر حکایت دارد. با این حال مشخصا هیچ قطعیتی در این باره وجود ندارد. بجز پیشگویهای انتخاباتی، هیچکس با قطعیت نمیتواند بین ترامپ و بایدن یکی را به عنوان پیروز نبرد ریاست جمهوری ۲۰۲۰ بداند. تجربه تلخ انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و شکست ناباورانه هیلاری کلینتون آنهم در دقیقه نود، دموکراتها را بر آن داشته تا عوامل پنهانی که میتواند غافلگیری دیگری را برای آنها رقم زند و جواز ورود به کاخ سفید را از دست نامزد آنها برباید، از نظر دور نگاه ندارند.
فاکتورهای سری که ورق انتخابات آمریکا را برمی گرداند
ناظران و تحلیلگران سیاسی که اغلب به پیش بینی نتیجه انتخابات میپردازند، علاوه بر رصد مداوم نظرسنجیهای عمومی، ابرازها و مدلهای پیش بینی خاصی را در دست دارند که بر پایه عناصری مرتبط با انتخابات شکل گرفته است. اما موضوع مورد تاکید اینکه انتخابات ۲۰۲۰ را نمیتوان انتخاباتی همانند دورههای پیشین دانست.
به همین علت است دموکراتها سعی در شناسایی عواملی دارند که ممکن است پیروزی محتمل آنها را به شکستی غافلگیرانه بدل کند. یکی از دغدغههای دموکراتها این است که در مدتی که کارزار انتخاباتی آنها در نوعی خواب زمستانی به سر میبرد، جمهوری خواهان در برخی ایالتهای کلیدی آرای خود را افزایش دادند. برغم مشارکت گستردهتر دموکراتها در رای گیری زودهنگام، هنوز مشخص نیست که آیا این میزان از مشارکت در روز انتخابات به داد آنها خواهد رسید یا خیر.
از سویی، اخیر نشریه پولیتیکو در مطلبی صحت برخی نظرسنجیها در ایالتهای میانی، که به هیچیک از دو حزب گرایش بارزی ندارند، را زیر سوال برد. در این مطلب از نامعلومی برتری حزبی در رای گیری پستی نیز صحبت به میان آورده میشود. با استناد به همه این عوامل میتوان گفت شاید تا روز انتخابات آمریکا هم نتوان با قاطعیت درباره فرجام آن نظری داد. هر چند همه جا صحبت از پیروزی دموکرات هاست، اما هیچکدام از اینها دال بر تمام شدن انتخابات و نتیجه نهایی آن نیست.
مدیر شرکت اطلاعات دموکراتیک تارگت از عوامل ناشناختهای میگوید که تا لحظه آخر میتواند تاثیر فاحشی بر نتیجه انتخابات داشته باشد. تام بوینر معتقد است فاکتورهای پیش بینی همانند انتخابات پیشین است، اما شرایط سوم نوامبر اندکی متفاوت است. این تحلیلگر آمریکایی هشدار میدهد اگر چه ظواهر امر به نفع بایدن است، برخی فاکتورهای نه چندان اصلی نیز میتواند با ایجاد تغییرات جزئی در میزان مشارکت مردمی، تاثیرات قابل توجهی در نتیجه انتخابات بر جای بگذارد. از همین روست که دموکراتها در هفتههای اخیر تلاش کرده تا با گردآوری آرا زودهنگام، راه اثرگذاری اِلمانهای غیر منتظره را ببندند. آرا سرگردان را نیز باید به جمع فاکتورهای نگران کننده دموکراتها افزود، همان آرایی که شکست هیلاری دموکرات را در انتخابات پیشین رقم زدند.
چرا دموکراتها نباید خود را از پیش برنده انتخابات بدانند؟
برخی کارشناسان سیاسی دیدگاه بدبینانه تری نسبت به پیروزی دموکراتها دارند. آنها میگویند ترامپ بی شک حربههایی را برای این روزها در آستین خود تعبیه کرده و بیکار نخواهد نشست. بدین ترتیب او قادر به برگرداندن بازی باخته به نفع خود در وقت اضافه خواهد بود. مت بنت یکی از این کارشناسان عمدتا چپ گرا میگوید: واقعیت این است که ما هنوز نمیدانیم ترامپ چه چیزی را رو خواهد کرد. در حال حاضر هر روز میتواند ارزشی برابر یک هفته و حتی یک ماه داشته باشد، پس تا سوم نوامبر راه زیادی باقیست و انتظار رخدادهای غیر منتظره نمیتواند چندان دور از ذهن باشد.
مهمترین دلیل نگرانی دموکراتها این است که آنچه در بیشتر ارزیابی عامل پیروزی آنها در انتخابات گفته میشود، به پاشنه آشیل این حزب در سوم نوامبر تغییر ماهیت دهد و آن چیزی نیست جز میزان مشارکت مردمی در انتخابات ۲۰۲۰. تا به امروز و براساس دادههای منتشره از سوی پروژه انتخابات آمریکا، بیش از ۵۶ میلیون آمریکایی در رای گیری زودهنگام شرکت کرده اند، گفته میشود سهم مشارکتی دموکراتها تاکنون بیشتر بوده است. باور برتر در هر دو جبهه جمهوری خواهان و دموکراتها این است که سهم مشارکتی رای دهندگان دموکرات در تمامی ایالتها تا به امروز بالاتر است. اما هنوز مشخص نیست که دموکراتها چقدر توانسته اند با رقبای جمهوری خواه خود فاصله ایجاد کنند و آیا این فاصله قابلیت رقابتی آنها را در عرصه انتخاباتی تقویت خواهد کرد.
افزایش مشارکت رای دهندگان سفید پوست فاقد تحصیلات آکادمیک، که بدنه اصلی حامیان ترامپ را تشکیل میدهند، میتواند به مفهوم به صدا درآمدن زنگ خطر برای بایدن دموکرات باشد. یک استراتژیست سرشناس آمریکایی بر این باور است افزایش مشارکت این گروه در انتخابات، یعنی شانس بایدن برای پیروزی در سوم نوامبر به شدت کمرنگ شده و او خیلی هم نباید برای رفتن به کاخ سفید رویاپردازی کند. آرای باطله بخش دیگری از پیچیدگی معادله انتخابات را در جبهه دموکراتها را شکل میدهد. برآورد میشود بیش از ۱۰۰ هزار برگ رای باطله در انتخابات ۲۰۲۰ گردآوری شود و به طور بالقوه بایدن میتواند سهمی از این آرا باطله داشته باشد.
در آن سوی میدان جمهوری خواهان نیز دغدغههای خاص خود را دارند، آنها علاوه بر نگرانی از بابت کارنامه فاجعه بار ترامپ، نسبت به رخدادی که بتواند عقب ماندن نامزد آنها را نسبت به رقیب دموکرات او جبران کند، دغدغهمند هستند. برخی کارشناسان معتقدند چنین رویدادی یا همان سورپرایز اکتبر، میتواند تکلیف این انتخابات را پیش از سوم نوامبر تعیین کند.
این واقعیت که ترامپ در افکارسنجیهای عمومی به شدت از رقیبش عقب مانده، موضوعی نیست که با انکار از سوی او، تاثیر خود را از دست بدهد. اما تجربه انتخابات ۲۰۱۶ به دموکراتها آموخت با اتکا به نتیجه نظرسنجیها نمیتوان برای تشکیل دولت آتی آمریکا برنامه ریزی کرد.
امیدواری اندک در جبهه جمهوری خواهان از بابت فاصله جزئی میان ترامپ و بایدن در ایالتهای سرنوشت ساز است. آنها هنوز غافلگیری سال ۲۰۱۶ و برگشتن ورق به نفع خود را در انتخابات آن سال را از یاد نبرده اند.